مرکز اتیسم امام علی (ع)

معرفی دوره

موسسه غیر سیاسی و غیرانتفاعی کودکان و نوجوانان اتیسم روشنای فردا کرمان در تاریخ 12/3/1395 به شماره ثبت 1605 فعالیت خود را با نام مرکز اتیسم امام علی (ع) آغاز نموده است. فعالیت موسسه خیریه در حوزه توانبخشی و ایجاد ارتباط با مسئولین دولتی و ارگانهای قانون گذار برای دفاع از حقوق افراد با اختلالات طیف اتیسم – گسترش همکاری ها با نهادهای آموزشی ، بهداشتی ، درمانی در جهت بهبود آموزش و ارتقاء سطح خدمات رسانی – شناسایی به هنگام کودکان طیف اتیسم جهت مداخلات زود هنگام – همراهی و همیاری همه جانبه خانواده به منظور کاهش فشار های روحی روانی و مالی ناشی از داشتن کودکان اتیسم و توانمندسازی کودکان و نوجوانان اتیسم – ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی با استفاده از هنردرمانی ( نقاشی و موسیقی) – ایجاد و تجهیز مرکز آموزشی و توانبخشی ویژه اتیسم ، ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی، هنری در طول ساعاتی که در مرکز حضور دارند.
ماموریت ما ارتقاء راه حل های لازم و کمک به شناخت اختلال طیف اتیسم اختصاص داده شده و هدف ما کمک به رفع نیازهای افراد مبتلا به اتیسم و خانواده های آنها از طریق حمایت و پشتیبانی می باشد. همچنین افزایش درک و پذیرش افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم و پیشبرد تحقیقات در مورد علل و مداخلات بهتر برای این اختلال و شرایط مرتبط با آن از جمله دغدغه های ما می باشد.

این مجموعه برای ارتقاء پیشرفت خود در زمینه های مختلف فعالیت هایی را انجام می دهد از جمله :
1. برگزاری جلسات مشاوره و خانواده درمانی برای والدین کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم
2. برگزاری جلسات مدیتیشن مخصوص کارکنان مرکز امام علی و والدین کودکان
3. انتشار سالنامه ای با عنوان کلام اتیسم به صورت سراسری در جهت آگاهی بخشی در زمینه اتیسم و تازه های اتیسم برای متخصصین و عموم جامعه
4. برگزاری جلسات اسب درمانی با هدف تعدیل حواس کودکان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم
5. برگزاری کلاس های هنردرمانی (نقاشی و موسیقی) و باغبانی درمانی برای کمک به مشکلات کودکان
6. برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی به صورت حضوری و وبینار برای ارتقاء سطح علمی جامعه

خدمات ارایه شده توسط این انجمن به شرح زیر است :

کاردرمانی

هدف از کاردرمانی کودکان اصلاح نقص ها و بالا بردن توانایی های آنان جهت بهبود کیفیت زندگی و ارتقای عملکرد آنان در جامعه است. کاردرمانی در بهبود بسیاری از مشکلات کودکان مانند اختلال نقص توجه-بیش فعالی، اختلال یادگیری و اختلال درخودماندگی، مشکلات رفتاری و کودکان با مشکلات حسی و حرکتی موثر است. کاردرمانی همچنین در ارتقاء توانایی های کودکان سالم نیز موثر است (حرکات درشت و ظریف،هماهنگی، توانایی های شناختی، حافظه و توانایی های یادگیری).

گفتاردرمانی

اتیسم می تواند گفتار و زبان ، مهارت های ارتباطی و اجتماعی را از راههای مختلفی تحت تاثیر قرار دهد در نتیجه گفتاردرمانی نقش بزرگی در درمان اختلالات طیف اتیسم دارد. اغلب گفتاردرمان از طریق تشخیص و درمان اختلالات گفتار و زبان ناشی از اختلالات طیف اتیسم و ارجاع دادن به سایر متخصصان جریان درمان را هدایت می کنند . زمانی که اتیسم تشخیص داده می شود گفتاردرمانگران بهترین راه را برای پیشرفت مکالمه و افزایش کیفیت زندگی فرد ارزیابی می کنند . بعضی افراد اتیسم کلام ندارند یا با گفتار مشکل زیادی دارند گفتاردرمانگر روش های جایگزین گفتار را به آنها معرفی می کند . کودکان از طریق گفتاردرمانی یاد می گیرند چگونه از زبان برای برقراری ارتباط استفاده کنند که این موارد شامل دانستن چگونگی نگه داشتن مکالمه ،هماهنگی کلامی و نشانه های غیر کلامی از دیگران می باشد .

اتاق تاریک

اتاق حسی یک اتاق با طراحی خاص است که طیف وسیعی از محرک ها را برای کمک به افراد در توسعه و درگیر کردن حواس خود به همراه دارد.
این موارد می تواند شامل چراغ ها ، رنگ ها ، صداها ، اشیاء بازی نرم حسی ، رایحه های موجود در یک محیط امن باشد که به شخص اجازه می دهد تا از آن استفاده کند تا بدون خطر اکتشاف و تعامل کند.
اتاق های حسی می توانند به کسانی که مشکل یادگیری ، ناتوانی در رشد یا اختلالات حسی دارند کمک کنند تا یاد بگیرند که با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنند ، اما در یک محیط امن که اعتماد به نفس و توانایی آنها را تقویت می کند.همچنین به عنوان اتاقهای چند حسی نامیده می شوند ، تا بتوانند متناسب با نیازهای کاربر ، خود را در اشکال مختلفی ارائه دهند.
اتاق تاریک به عنوان یکی از زیر مجموعه های محیط چند حسی (multi sensory environment ) یا MSE به تقویت عملکردهایی می پردازد که در آن غالبا حس های بینایی ، شنوایی ، وستیبولار ، عمقی و لامسه تحریک و تقویت می شود .اتاق تاریک به عنوان اتاق حسی (sensory room) کودک را ارزیابی حسی می کند و بر اساس آن برای بهبود این وضعیت ، برای فرد برنامه ریزی می کنیم .

نقاشی درمانی

یکی از شاخص های اصلی نقاشی درمانی برای افراد دارای اختلال اتیسم توجه به عامل انگیزشی در آموزش می باشد. به این صورت که معمولا این کودکان نسبت به موقعیت های آموزشی مقاومت نشان می دهند و ممکن است سطح همکاری کودک با مربی و درمانگر کمتر شود ولی در قالب هنردرمانی و استفاده از نقاشی برای اغلب کودکان خوشایند است می توان به صورت جایگزین و درنظر گرفتن علائق کودک اقدام به آموزش کند آموزش رنگها،اشکال هندسی،مهارت ترسیمی،هماهنگی چشم و دست از مواردی است که از طریق هنردرمانی با در نظر گرفتن افزایش همکاری کودک می توان بهترین بهره را در زمینه آموزشی فرد دارای اختلالات اتیسم برد.
موسیقی درمانی
موسیقی فراهم آورنده ی ساختار سالم ارتباط کلامی و غیر کلامی است. برای برقراری ارتباط، دو روش متداول وجود دارد که یکی کلامی و دیگری غیر کلامی است. موسیقی می تواند یک محیط ارتباطی را فراهم آورد. همان طور که قبلا ذکر شد بسیاری از افراد دارای اختلالات اتیسم ، دچار اختلالات ارتباطی و گفتاری می باشند و موسیقی و فعالیت های هنری می تواند ساختار سالم ارتباطی غیرکلامی و کلامی را در این افراد به وجود آورد. فعالیت موسیقایی تعامل اجتماعی را تقویت می کند. مواردی هم که در این بخش تحت تاثیر قرار می گیرند شامل: 1-آغاز هر گونه تلاش برای شروع یک عمل .2- توانایی پاسخ دادن به حرکت ها3-به نوبت صحبت کردن ها.4- تماس چشمی و…

اسب درمانی بیماران اوتیسم

هیپوتراپی واژه ای است که در متون برای اسب سواری درمانی استفاده می شود و طبق تعریف انجمن هیپوتراپی آمریکا استفاده از حرکات اسب به عنوان یک استراتژی درمانی توسط فیزیوتراپیست ها، کاردرمان گران و گفتاردرمان گران برای در نظر داشتن اختلالات، محدودیت های عملکردی و ناتوانی ها در بیماران عصبی عضلانی اسکلتی، اشاره می کند. در هیپوتراپی درمان گران ابتدا روی توانبخشی کودک به منظور بهبود مهارت هایی که به طور عملکردی در انجام تکالیف روزمره به آن ها کمک می کند، تمرکز دارند. از آنجایی که یکی از علایم اتیسم اختلال در پردازش حسی است و هیپوتراپی نیز رویکردی چند حسی ایجاد می کند این درمان می تواند برای این کودکان مفید باشد. درمان اسب برای کودکان مبتلا به اتیسم در به دست آوردن احساس از خود و بدن خود، افزایش ارتباط و تعامل خود با جهان اطراف موثر بوده و اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد.

باغبانی درمانی بیماران اوتیسم

در کتاب ناتاشا اترنیگتون که به عنوان 20 کتاب برترآمریکا شناخته شده است ، باغبانی برای کودکان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم و نیازهای آموزشی ویژه، تعامل با طبیعت برای مقابله با اضطراب، ارتقا ادغام حسی و ایجاد مهارت های اجتماعی است.
یک متخصص باغبانی ، به افراد در سنین مختلف با توانایی های مختلف کمک می کند تا فعالیت های مربوط به باغ را تجربه کنند. انجمن باغبانی کانادا می گوید ، “باغبانی درمانی را می توان برای بهبود بهزیستی ، جسمی ، اجتماعی ، عاطفی و معنوی افراد استفاده کرد.

استخر توپ

استخرهای توپ مکانهای عالی برای کودکان جهت لذت بردن ، یادگیری ، آرام بودن عالی هستند و اثرات درمانی آنها هنگامی که نیازهای خاص محیطی چند حسی افزوده شوند به خوبی شناخته می شود. استخرهای توپ برای افرادی که از لحاظ تکاملی و رشدی تاخیر داشته اند، از لحاظ عصبی درگیر بوده اند یا با اختلالات مادرزادی در هنگام تولد مانند اتیسم زندگی می کنند استفاده می شوند. مشخص شده است که آنها همچنین اثرات مخالفی بر روی افرادی که به آرامش نیاز دارند میگذارند.
توپهای رنگی روشن داخل یک استخر توپ دریای رنگین کمانی از سرگرمی می آفرینند و افراد در همه سنین را به محیط درمانی جلب می کنند. توپها کل بدن را ماساژ می دهند، شناوری، حس فشار قوی را فراهم می کنند و آرامش و تمدد اعصاب را تقویت می کنند. محرک های حسی بصری، شنیداری و لامسه و فیدبک اعتماد به نفس ایجاد می کنند و مهارت های حرکتی حسی را تقویت می کنند. مهارت های حرکتی جاذبه ای و تعامل اجتماعی با ارائه ی فیدبک بصری و لامسه ی همراه با محیط چند حسی استخرهای توپ ما را ایجاد می کنند.
استخر شن
امروزه شن بازی به قدری دارای اهمیت است که در تمامی کلینیک‌های مشاوره و روان درمانی کودک به عنوان یکی از وسایل ضروری اتاق بازی محسوب می‌شود. شن باید در دو نوع خشک و مرطوب وجود داشته باشد تا کودک بتواند هر دو نوع آن را لمس کند و تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها را درک کند. کودک در شن به حفر کردن و ساختن دالان (تونل) می‌پردازد. برج، تپه و خانه می‌سازد و به انجام بازی‌های تخیلی مشغول می‌گردد. کودک می‌تواند معمار هستی خود باشد و قصر خود را در داخل شن‌ها خلق کند و دنیای خویش را پر از کسان و خویشاوندانی سازد که ساخته و پرداخته ذهن او هستند. او می‌تواند کاری را انتخاب کند و یا از آن دست بکشد و نیز می‌تواند بیافریند و یا نابود کند.معمولا كودكان از شن بازي يا گل بازي بسيار لذت مي برند. از نظر روحي و رواني ارضا مي¬شوند. با قوه ابتكار و خلاقيت خويش چيزهاي نو مي سازند. كودكان به هنگام بازي با شن نتيجه كارهاي خود را مي بينند و اين امر موجب مي شود كه اعتماد به نفس آنان بالا رود. اين گونه بازي¬ها همچنين باعث رشد و پرورش خلاقيت، كنترل اعصاب و عضلات، مهارتهاي اجتماعي، قدرت تجسم فضايي، پرورش حس لامسه ،تقويت و هماهنگي حواس مي شود.

بازی درمانی بیماران اوتیسم

بازی درمانی روشی است که به کمک آن به کودکان دارای مشکل کمک می شود تا با مشکلاتشان مقابله کنند این روش به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط بین کودک ودرمانگر مورد استفاده قرار می گیرد .

توانبخشی حرفه ای

توانبخشی حرفه ای به مجموعه ای از خدمات اطلاق می شود که به افراد دارای معلولیت های حسی – حرکتی، ذهنی، اختلالات طیف اتیسم و نیز روانی ، به منظور دستیابی به مهارت ها و توانمندی های لازم برای آماده سازی و دستیابی به اشتغال حمایتی ارائه می گردد.

کارگاه ها و وبینار های آموزشی تربیت درمانگر اوتیسم

به منظور ارتقاء سطح علمی جامعه ؛ متخصصین، والدین کودکان و درمانگران ، اقدام به برگزاری کارگاه ها و وبینار های آموزشی نموده است. علاقمندان شرکت در کارگاه های تربیت درمانگر اوتیسم می توانند به صفحه تربیت درمانگر کودک در وبسایت روان رویداد مراجعه کنند.